सर्किट बेंच म्हणजे काय?
सर्किट बेंच ही उच्च न्यायालयाची तात्पुरती पण नियमित कार्यवाही करणारी शाखा असते. ज्या भागात न्यायालयाचे मुख्यालय नाही, तिथे स्थानिक पातळीवरच उच्च न्यायालयीन खटले ऐकण्यासाठी अशी बेंच उभारली जाते. त्यामुळे नागरिकांचा प्रवास खर्च, वेळ आणि श्रम मोठ्या प्रमाणावर वाचतात.
कोल्हापूर बेंचचे महत्त्व:
कोल्हापूरमध्ये सुरू होणाऱ्या या सर्किट बेंचला आधीच चांगला प्रतिसाद मिळत आहे. आतापर्यंत:
- १५ निवडणूक-कर याचिका दाखल झाल्या आहेत.
- ११० पेक्षा जास्त कराविषयक याचिका दाखल झाल्या आहेत.
यावरून स्थानिक पातळीवरच न्याय मिळवण्याची गरज किती मोठी होती हे स्पष्ट होते.
कोणाला होणार फायदा?
- शेतकरी व ग्रामीण नागरिक – शेतीसंबंधी व जमीन विवाद प्रकरणे स्थानिक पातळीवर हाताळली जातील.
- व्यवसायिक व उद्योगपती – कर व परवाना संबंधित प्रकरणे जलदगतीने निपटवली जातील.
- सामान्य नागरिक – प्रवासाचा त्रास टळून वेळेची बचत होईल.
न्यायव्यवस्थेतील सुधारणा:
सर्किट बेंच सुरू झाल्यामुळे:
- खटल्यांची सुनावणी जलद होईल.
- न्यायप्रवेश (Access to Justice) सुलभ होईल.
- स्थानिक वकील, कायदेपंडित आणि न्यायालयीन कर्मचारी यांना रोजगार संधी वाढतील.
मुंबई उच्च न्यायालयाचा सर्किट बेंच कोल्हापूरमध्ये सुरू होणे हा केवळ एक न्यायव्यवस्थेचा निर्णय नाही, तर तो नागरिकांच्या सोयी-सुविधांचा विजय आहे. ग्रामीण व शहरी भागातील न्यायाची दारे आता प्रत्यक्ष आपल्या जिल्ह्यात उघडली जात आहेत.
