अलीकडेच, या मंदिरातील महालक्ष्मी देवीच्या मूर्तीचे संरक्षण व पुनःसुधारणा कार्य भारतीय पुरातत्त्व सर्वेक्षण (ASI) तज्ज्ञांच्या मार्गदर्शनाखाली पूर्ण करण्यात आले.
का आवश्यक होते संरक्षणकार्य?
कालांतराने, हवामानातील बदल, प्रदूषण, तसेच लाखो भाविकांच्या सततच्या उपस्थितीमुळे मूर्तीवर श्वेत डाग व रंगाचा फिकापणा दिसू लागला होता. मूर्तीच्या सौंदर्य आणि ऐतिहासिक महत्त्व टिकवून ठेवण्यासाठी त्वरित रासायनिक संरक्षण आवश्यक झाले.
ASI तज्ज्ञांचे कसून कार्य:
भारतीय पुरातत्त्व सर्वेक्षण (ASI) च्या अनुभवी टीमने:
- मूर्तीवरील श्वेत डागांची रासायनिक साफसफाई केली.
- नैसर्गिक दगडाचा मूळ रंग पुन्हा खुलवण्यासाठी विशेष संरक्षण द्रव्ये वापरली.
- पुढील काही वर्षे मूर्तीवर वातावरणाचा विपरित परिणाम होऊ नये यासाठी संरक्षण लेप दिला.
हे सर्व काम अत्यंत सावधानतेने, धार्मिक परंपरा आणि भाविकांच्या श्रद्धेचा मान राखून करण्यात आले.
दर्शनासाठी पुन्हा उघडणी:
संरक्षण कार्य पूर्ण झाल्यानंतर, मंदिर प्रशासनाने जाहीर केले की विशेष पूजन व धार्मिक विधीनंतर मूर्तीचे दर्शन पुन्हा खुले होईल. त्यामुळे सध्या देवीचे दर्शन घेण्यासाठी भक्तांची उत्सुकता अधिक वाढली आहे.
भाविकांसाठी महत्त्वाची माहिती:
- दर्शन सुरू होण्याची तारीख: धार्मिक विधीनंतर अधिकृत घोषणा होईल.
- सुरक्षा नियम: मंदिर प्रशासन व स्थानिक पोलीस यांच्या सूचनांनुसार प्रवेश नियंत्रित केला जाईल.
- श्रद्धाळूंसाठी आवाहन: गर्दी टाळण्यासाठी ठराविक वेळेत दर्शन घेणे व शिस्त पाळणे.
सांस्कृतिक आणि ऐतिहासिक महत्त्व:
महालक्ष्मी मंदिर फक्त एक धार्मिक स्थळ नाही, तर कोल्हापूरच्या सांस्कृतिक ओळखीचा अविभाज्य भाग आहे. देवीच्या मूर्तीचे संरक्षण म्हणजे भक्तिभाव आणि वारसा जपण्याचा संकल्प आहे.
महालक्ष्मी मूर्तीचे संरक्षणकार्य केवळ कलात्मक सौंदर्य जपण्यापुरते नसून, भाविकांच्या श्रद्धेचा वारसा पुढील पिढ्यांपर्यंत पोहोचवण्याचे एक महत्त्वपूर्ण पाऊल आहे. आता लवकरच भक्तांना देवीच्या तेजस्वी रूपाचे प्रत्यक्ष दर्शन घेण्याचा योग येणार आहे, हे निश्चितच कोल्हापूरसाठी अभिमानाची बाब आहे.
