मुंबई, महाराष्ट्र — महाराष्ट्र शासनाने १४ ऑगस्ट हा दिवस ‘Partition Horrors Remembrance Day’ (विभाजन विभीषिक स्मरणदिवस) म्हणून घोषित केला आहे. या दिवशी देशाच्या स्वातंत्र्याच्या आधी झालेल्या भारताच्या विभाजनामुळे झालेल्या मानवी हानी, विस्थापन आणि दुःखाची आठवण ठेवून नागरिकांना जागरूक करण्याचे उद्दिष्ट आहे.
विभाजनाची पार्श्वभूमी:
१९४७ साली भारत आणि पाकिस्तान या दोन स्वतंत्र देशांची निर्मिती झाली, पण त्यासोबत लाखो लोकांचे आयुष्य उद्ध्वस्त झाले.
- अंदाजे १ कोटीहून अधिक लोक विस्थापित झाले.
- हजारो लोकांचा जीव गेला.
- असंख्य कुटुंबे, नातीगोती आणि समाजाचे बंध तुटले.
महाराष्ट्रातील शैक्षणिक उपक्रम:
महाराष्ट्र शासनाने जाहीर केल्याप्रमाणे, राज्यातील सर्व शाळा आणि महाविद्यालयांमध्ये १४ ऑगस्ट रोजी विशेष कार्यक्रम आयोजित केले जातील. यात —
- विभाजनकाळातील इतिहासावर व्याख्याने
- छायाचित्र प्रदर्शन
- वाचिक सादरीकरण
- विद्यार्थ्यांसाठी चर्चासत्रे
- यांचा समावेश असेल.
स्मरणदिनाचे महत्त्व:
विभाजनाची कथा ही केवळ इतिहासाचा भाग नसून ती मानवतेच्या एकतेचा संदेश देणारी आहे.
हा दिवस साजरा करण्यामागे उद्देश —
- भविष्यात अशा घटना टाळण्यासाठी जागरूकता निर्माण करणे
- भूतकाळातील संघर्षातून शिकणे
- मानवी ऐक्य, सहिष्णुता आणि शांतीचा संदेश पसरवणे
१४ ऑगस्टचा ‘विभाजन विभीषिक स्मरणदिवस’ आपल्याला आठवण करून देतो की स्वातंत्र्याच्या आनंदात देखील असंख्य लोकांनी दुःखाचे पर्व अनुभवले. या दिवसाचे स्मरण करून आपण इतिहासातील चुका पुन्हा होऊ नयेत याची काळजी घेऊ शकतो.